Fulden Ufacık

Yazarın kalemi ile tanışma kitabım Emily Yeni Ay'da. Karakterlerin duygularını yoğun olarak okuyucuya hissederek bir yazar. Emily üzüldüğünde ben de üzüldüm, o sevindiğinde ben de sevindim ve yeni şeyler yaşadığında onunla birlikteydim. Bir kitabın bu duyguları okuyucuya yansıtması önemli bir unsur.

Annesini küçük yaşta kaybeden Emily'in babasının da ölüm döşeğinde olduğunu ilk sayfalarda anlıyoruz. Bilinen ancak henüz Emily'e söylenmeyen son ise babasının çok hasta ve ölmek üzere olduğuydu. Emily'nin yüzleşmesi gereken bu durumu çocuk kalbiyle o kadar güçlü bir şekilde kabulleniyor ki okurken hayran kaldım.

Emily'nin annesi ve babası kaçarak evlenmiş, bu yüzden Emily daha önce annesinin ailesi ile tanışmamış. Babası öldüğünde ise annesinin ailesi tarafından büyütüleceğini öğrenen Emily'i yeni bir hayatın kapıları ardına kadar açılıyor.

"Yaşamaya alışmak çok hoş olmayabilir lakin bitmesine alışmaktan daha kolay olduğu kesin."

Kaderini kendi elleri ile belirleyen Emily, Yeni Ay Çiftliği'nin bilinmezliğine doğru ilerlerken yaşamın kendisine sürprizleri de vardır. Daha önceden tanışmadığı, onların özelliklerini bilmediği bir yerde yaşamak, o yere alışmak sanıldığı kadar kolay olmadığını ancak Emily'nin güçlü karakteri ile çoğu şeyin üstesinden gelmesine tanık olacaksınız. 

Yazarın betimleme kullanması hoşuma gitti. Bu sayede o dönemdeki evlerin, doğanın veya giyim tarzı hakkında bilgi sahibi oldum. Emily'nin yazma tutkusunu serinin içerisine çok güzel yerleştirmiş. Onun babasına yazdığı mektupları ve şiirleri okumak ayrı bir keyifti.

"Hepimiz birer yamalı bohçayız. Lakin ruhun sana ait ve o bir ateş parçası, buna yemin ederim."

İçinizi ısıtacak ve yüzünüzde hafif bir tebessüm bıraktırcak bir seri. Emily'nin düşüncelerini, yaşadıklarını, zamanla büyümesini okurken kendinizi onunla birlikte vakit geçirirken bulacaksınız. Kitapta sevdiğim özelliklerden birisi de yazarın Emily'nin yaşadıklarından sonra tepkilerini ayrıntılı olarak okuyucuya sunması oldu. Serinin ikinci kitabında neler olacağını merak ediyorum.

Bu tarz kitaplardan hoşlanıyorsanız bu seriye bir şans verebilirsiniz.

"Eğer başka insanlar benim hakkımda kötü şeyler düşünürlerse bunu kaldırabilirim ancak ben kendim hakkında kötü bir şey düşünürsem işte bunu kaldıramam."

Romanın ilk sayfasında yer alan, "Tazmamart Zindanı'ında kalmış eski bir mahkumun tanık olduğu gerçek olaylara dayanılarak yazılmıştır." cümlesi ile merakım daha da artarak sayfaları çevirdim.

Her şey 10 Temmuz 1971 tarihinde başlıyor. Yaklaşık 1000 asker kamyonlara bindirilip onlara, askeri bir tatbikat yapılacağı söylenerek Fas Kralı'nın 42. yaşını kutladığı Skhirat Sarayı'na götürülüyor. Aslında amaç kralı tahtından indirip askeri bir darbe yapmak. Fakat bu darbe başarısız oluyor ve görev yerine gidileceği söylenen askerler darbe suçuyla hapse atılıyorlar.

Kötü bir koşula sahip olan Kenitra hapishanesine götürülen askerlerin bir kısmı, 1 yıl sonra krala karşı yapılan darbeden dolayı kamyonlara doldurulup Tazmamart Zindanı'na götürülüyor. Işığın olmadığı, 1.50 metre boyunda, soğuk ve birçok böceğin kol gezdiği bir yeraltı zindanı. Burada askerin yiyeceği sadece bayat ekmek ve lapa. Tuvaletlerini hücrelerinin içindeki deliğe yapmak zorundalar çünkü başka bir seçenekleri yok. Tıpkı onlara sorulmadan kamyona bindirilip götürülmeleri gibi...

Yavaş yavaş acı çeke çeke ölüme mahkum edilen askerler.. Geçmişin ve bilinmezliğin çukuruna atılmış askerlerin çığlıkları ve içinizi ürperten hikayesini okuyacaksınız.

Yaşanılanları okumak bir anda olacak bir şey değil. Ben okurken ruhen kendimi savunmasız hissederken o zindana mahkum edilen askerin 18 yıl boyunca neler yaşadığını tahmin etmekte çok zorlandım.

"Tüm çevreyi saran surlara rağmen, duvarlar yeterince kalın değildi galiba, hiçbir şey belleğin birikintilerinin içeri sızmasını engelleyemiyordu. İnsanın geçmişinin çoğu kez güzelleşmiş, bazen silik bazen net görüntüler halinde gözünün önünden geçtiği rüyalara kendini kaptırmaması çok zordu."

Kitaptaki ana karakterin ismi Salim. Aslında gerçek hayattaki ismi Aziz Binebine. Yazar, romanda Salim ismini kullanmış. Bunu da kitapla ilgili bilgiler araştırırken öğrendim. Salim'in zindanda bedensel ve -özellikle- ruhsal değişimini okumak sizi derinden sarsacak. Mahkumların gardiyanlara kendilerini vurmaları için yalvarmalarını okumak beni çok etkiledi.

"Bir şeyden söz etmek, onu hatırlamak anlamına gelmez. Yaşam, yerde sürüklenen o pis paçavra değil, gerçek yaşam, doyumsuz güzelliği içindeki yaşam, demek istediğim, basitliği içindeki, harika sıradanlığı içindeki yaşam: Önce ağlayıp sonra gülen bir çocuk, aşırı yoğun ışık yüzünden kırpıştırılan gözler, elbise deneyen bir kadın, çayırda uyuyan bir adam. Ovada bir at koşuyor. Rengârenk kanatlar takmış bir adam uçmaya çalışıyor. Bir ağaç, taşın üzerinde oturan bir kadına gölge yapmak için eğiliyor. Güneş uzaklaşıyor, hatta bir gökkuşağı bile görünüyor.Yaşam, kolunu kaldırabilmektir, ensenin arkasından geçirmek, sadece zevk için gerinmek, amaçsızca yerinden kalkmak ve yürümek, insanların geçişini seyretmek, durmak, bir kitap okumak ya da insanın pencerenin önünde oturup kalması, çünkü yapacak bir işiniz yoktur ve hiçbir şey yapmamak pek güzeldir."

Hayatın ruhsal anlamını 18 yıl boyunca zindana mahkum edilen kişilerin yaşadıklarını irdeleyerek ve sorgulayarak yeniden bu kitap ile farkına varacaksınız. Okunması ve romanın alt metinlerindeki gizli mesajlar ile özgürlüğün veya sonsuzluğun aslında ne olduğunun görülmesi gerekiyor.

"Ölümün yanı başındaki bir çukurda anlatılan bir romanın anlamı ve sonuçları, bir plajda, bir çayırda ya da kiraz ağaçlarının gölgesinde okunduğu zamankiyle aynı olmaz."

Acının ve hüznün yoğunluğunu buram buram hissediliniz şiirler mevcut bu kitapta. Hayal kırıklıklarının keskin izleri ile yaşamaya çalışan -ya da ruhen ölmüş- kişilerin kısık bağırışlarına şahit olacaksınız. Belki de kitap bu yüzden katil ve maktul olarak iki ayrı bölüme ayrılmış.

Öyküleri okurken bir yandan düşünecek diğer yandan ise ne olacağını merak edeceksiniz. Akıp giden dili ile okuyucuyu 11 öykünün içerisine çekiyor yazar. Birey ve topluma yapılan eleştirileri her öyküde buram buram hissedeceksiniz. 

Yazarın dilini beğendim. Cümlelerin uyumunu ve ahenkini okurken kendimi sözcüklerin diyarında buldum. Yazar bu ahenki oluştururken okuyucuyu yormayan ve anlatmak istediği durumu en iyi şekilde anlayacağı kelimeleri özenle seçmiş.

"Yüzünü kaplayan örümcek ağıydı yaşam. Yalnızlığın yaratık gibi büyüdü yanında."

Öyküler ilk cümlesinden itibaren kendisine çekiyor. Okumaya devam ettikçe öykündeki karakterlerin yanı başında oluyorsunuz. Öykülerin sonlarında ise düşünmeye başlıyorsunuz. İşte yazar bu farkındalığı okuyucunun yüreğini kondurmak için olayları özenle hazırlamış.

Öykülerin her birisinde insan duygusunun hayata olan etkisine şahit oluyorsunuz. Kimisinde kırgınlığın derinlerine giderken, kimisinde haklı olmak isteyen insanları görüyor, kimisinde yalnızlığın soğukluğu ile ürperirken, kimisinde ise kızgınlığı ve çaresizliğin buruk tadını alıyorsunuz.

Yazar karakter seçimini özenle nakış gibi işlemiş. Her bir karakter ve karakterlerin duyguları öykünün işleyişine önemli bir katkı sağlamış.

"Bir tesadüfe günlerce çalışmayı, rastlantılar tasarlamayı, suyun içindeki ateşi uyandırmayı bıraktım."

Öykülerin içerisinde dikkatimi çeken bir unsur da "kayıp" veya "eksik" olan bir şeylerin olmasıydı. Bu kayıp veya eksik dediğim durumlar insanın fiziksel veya zihinsel olarak etkileyerek hayatının yönünü değiştiren unsurlar. Hiçbir karakter mükemmel değil tıpkı hayat gibi.. 

"A güzel bir harf. Bas tonlarda. Canın acıdığında yanında, şaşırdığında yanında, sevindiğinde yanında. Tek harf çok şeyi karşılıyor."

Bazı öykülerin içerisinde yer alan toplum eleştirisini de çok beğendim. Klasik kalıpları insanlara aşılmaya çalışan toplumu ve yapılacak bir şeylerin olmasına rağmen hiçbir şey yapmayan bireyi imgeler ile belirterek dikkat çekmek istemiş yazar.

"Karnımızı şişiren hisler, doğru sözcükleri kuşanıp açığa çıksaydı, mezarlıklar hesaplaşma yeri olmazdı böyle. Evlere gömülen sandıklar, açılmak için tabutların kırılmasını beklemezdi. Ölümün sağlaması olmazdı yaşamak."

Öykü türünde kitaplar okumayı sevenlerin seveceğini düşünüyorum bu kitabı. Mutlaka bir şans vermelisiniz.