Nazım Hikmet benim çok sevdiğim, şiirlerinin yüreğime dokundu şairlerden biridir. Kafkaokur'un bu ay ki dosyası Nazım Hikmet olunca dergiyi alıp okumak istedim. Acaba Mavi Gözlü Dev'i nasıl anlattılar diye merak edip okumaya başladım.

Yaşam size ne ifade ediyor ? Yaşadığınız bu hayattan memnun musunuz ? Ya da şöyle sorayım öleceğinizi bilseniz tekrardan yaşamak ister misiniz ? İşte bu soruların cevabını Nermin Yıldırım o güzel kalemi sayesinde Adalet ile cevapları keşfetmeye çıkıyoruz.

Adalet 29 yaşında, işini severek yapmayan sadece yaşamak için yaşayan kimsenin ona karışmadığı ve onun da kimseye karışmadan günleri geçip gidiyor. Tabi bu günler öleceğini öğrendiğinde kendini sorgularken bulmasıyla değişmeye başlıyor.

"Hayatı, gideceğini başından beri bildiğim ama için için beni bırakmayacağını ummayı seçtiğim bir serserinin rüzgârına kapılır gibi yaşadığımı ancak o zaman kavrayabildim. Onu sandığımdan fazla önemsediğimi de."

Peki hayat bu kadar önemliyken neden bu hayatı yaşayamıyoruz ? Hayatı yaşadığımızı sanıp aslından neden ölmek istiyoruz ? Ya da yaşamın içinde bu kadar sıkışmış hissedip öleceğimizi anlayınca neden yaşamak istiyoruz ?

İşte Adalet'in hikayesi böyle başlıyor. Öleceğini öğrendikten sonra aslında iyileşmeye başladığını öğrenmesiyle bir nevi ikinci hayatına merhaba diyor. Fakat bu hayatında bir değişiklik yapmalıdır. Belki de mutsuzluğunun nedeni yaptığı ilk günahtır. O günahın izleri hafifletmek için daha doğrusu günahını temizlemek için yollara düşüyor Adalet.

Günahını temizlemek için yaptığı bu yolculukta hayatın dokunulmadan ya da dokunmadan yaşamanın onun hayatındaki etkisini ve bir gölge gibi yaşamak istemediğini fark ediyor. Aslında hayat dokunmadan yaşamak için çok kısa.

Nermin Yıldırım, toplumsal sorunları, toplumun insanlar üzerindeki etkisinin özellikle kadın erkek arasındaki ilişkiyi Adalet ile yapılan yolculukta okuyucularına kendi üslubuyla aktarıyor. 

İlk başta şunu söylemem lazım yazarın üslubu ve romanın konusu sizi alıp Adalet'in yanına götürüyor. Adalet'in özellikle de bir birey olarak yaptığı bu yolculuk onun kendisi olmasına yardımcı olmuştur. Kitap bittiğinde Adalet benim hep kalbinim bir köşesinde olacak. Mutlaka kitabı alın okuyun.

Hayat, dokunarak ve dokunularak yaşanan bir yer. Bir kişiye bile faydanız dokunabilir. O bir kişinin hayatının değişmesine neden olmak bile sizi siz yapan en önemli unsurdur. Bu yüzden hayatınızı gözden geçirmeyi unutmayın. Hayata bir kere geliyorsunuz ve bu hayatı en iyi şekilde geçirin. Bir kişi olsa bile onun hayatına dokunarak geçirin.

"Bir çocuk ölünce çünkü, dünya durmalı."

"Ben, "Git" derken bile, "Gitme" demeyi becermiştim, o da en nihayet giderken bile aslında kalabilmeyi."

"Yaşamak, düşmekle kalkmak arasında geçirdiğiniz korkulu, ümitli, telaşlı zamanın adı. Düşüp düşüp kalkma sanatı."

"İnsan kendini sevmeyi bilmeyince, başkalarınca sevilebileceğine de ihtimal veremiyor işte."

"Ama işte bazen nutku tutuluyor insanın. Ertelenmiş sözler kursakta büyüyor. Dilin ucuna geldiği an söylenemeyen, gittikçe hepten söylenemez oluyor."

"Günahkâr Âdem'in hayırsız evlatları böyledir. Nankör ve vefasız. Gidemedikleri şehirlerin ismini gittiklerinden, kendilerini sevmeyen insanların cismini sevenlerinden, gerçekleşmemiş hayallerin hevesini gerçekleşmişlerden berrak hatırlarlar. Kavuşamamak nasıl aşka teşvik ederse, vuslatta günü geldiğinde unutmaya azmettirir."

" Ama işte, insan bazı bedelleri ömür boyu ödemek istemiyor. Tek başına bir şey değil, kendinden büyük bir şeyin parçası olmak istiyor bezen. Ummanın damlası, başağın buğdayı, ağacın dalı, hatta dalın çıtırtısı... Çareyi kainatın sırrında değil, kendi gibi bir başka ben'in yamacında arıyor. Ufacık bir yakınlık uğruna, canını sıkacak, kalbini kıracak, kendini de değişmeye zorlayıp hayatını büsbütün karartacak birilerini istiyor o zaman yanında. Gidip kanlı bir sunağa uzanıyor. İçinde yıllanmış cefakar, vefakar ben'i, uzak bir ihtimalden fazlası olmayan şaibeli bir biz hayaline kurban etmekten çekinmiyor. İlle de başka bir oyunbaz istiyor küçük, kederli oyununa. Çünkü insan denen illet, bütün o fiyakasının ardında, vurulmayı bekleyen sakat bir at yalnızlığına nöbet tutuyor. Evrendeki en hacimli kalabalığı, yalnızlıktan gebermek üzere olan insanlar oluşturuyor."

"Biz insanlar, hepi topu yetmiş yıllık bir ömrü, tutunacak dal, sığınacak liman, boğulacak deniz aramaya harcayan zavallıcıklar; türlü hatalara diyet niyetine ömrümüzü eritiyor, labirentteki fareler misali çıkış yolları ararken, kaybolmanın ve kaybetmenin kederinden, bulmanın neşesine daireler çiziyor olabilir miydik?"

"Çünkü bazı sızılar bir defa başladı mı artık geçmiyor.Bazı eller bazı saçları okşamayınca, bu minicik, aptal, önemsiz şey yaşanmayınca, bazı hayatlar geri dönüşsüz biçimde tarumar oluyor. Ben de zamanla yavaş yavaş bıraktım başkalarına sarılmayı. 
Büyümeden yaşlanmak diye bir şey var. Bazen sadece eksik kalmış bir dokunuşa bakar."

Bu sefer de yaz boyunca izlediğim bir diziden bahsetmek istiyorum. İsmi Shameless. Türkçesi Utanmaz. Şu sıralar Türkiye'de  Bizim Hikaye adı ile uyarlaması yapıldı. Ama bana göre uyarlama olmamış. Belki ben daha önceden bu diziyi izlemesem "Klasik bir Türk dizisi" derdim ama Shameless'i izlediğim için diyemiyorum. Bir de Shameless'in Türkiye'de uyaramasını yapmak çok zor. Çünkü dizide bir çok +18 içerikler var ve RTÜK'ten onay alması imkansız. Belki Fi dizisi gibi internet kanalı aracılığı ile yapılabilir.

Gerçek aşk veya gerçek sevgi nedir? Ya da size göre nedir dersem daha doğru bir cümle olur. Ben her zaman duyguların öznel olduğunu düşünürüm. Sevgi ve nefret gibi duygular kişinin kendisinin ifade edebileceği duygulardır. Bu kitapta da yazar, İlkokuldan beri aşık olduğu kadın ile yaşadıklarını anlatmış . 

Okurken herkes aşık olur ya da herkes birisinden hoşlanır diye okumayın. Çünkü bir insanın hissettiği duygunun yoğunluğu bile farklıyken aşk gibi bir duyguyu nesnelleştirmek bana göre zor. 

Yazar ona olan aşkını kelimelere dökerken zorlanırken bu duyguyu basite indirmek yazarın duygularını anlamamak olur. Ya da anlamak istememek olur da diyebilirim. Yazarın duygularının bu kadar yoğun olmasını aşık olduğu kişinin mutluluğu için kendi mutsuzluğunu yaratmasından anladım. Belki de gerçek aşk veya gerçek sevgi onunla birlikte olamasan bile onun mutluluğunu istemektir.

"Ben hiç sokaklara şiir yazamadım. Çünkü gözlerinin yazabileceğim kadar güzel bir sokak bulamadım. Ben de kendi benliğimdeki bütün sokaklara senin adını verip; gözlerine, gamzelerine, gülüşüne ve kalbine yazdım. Çok güzel biliyor musun bütün sokaklarımın sana çıkması. Kaybolma gibi bir durumum yok. Kimse benden daha iyi bilmiyor bu sokakları ve kimse daha güzel yazamaz sana,benden başka. Sen böyle gülümsedikçe, bendeki bu sevda sözleri bitmez.  Sen gül ben, gülüşüne şiirler yazayım. Bu şiirleri, sevgililer okusun birbirine; mutlu olsunlar. Biz olamıyoruz, bir olamıyoruz, bari başkaları mutlu olsun."

Yazar, "Her erkeğin "Zeynep'i"farklıdır." demiş kitabında. Onun Zeynep'i lavanta kokulu güzel saçlı ve gamzeli. Ama en önemlisi kavuşamasa bile onun "Zeynep'i".


Eğer bu tarz kitaplar okumayı seviyorsanız tavsiye ederim. Sizi sıkacağını düşünmüyorum. Belki cümlelerinde kendinizden bir parça bulabilirsiniz.

Bu sefer farklı bir kitap ile karşınızdayım. Bu kitap da Sıkıştırılmış Sembolik Öyküler yer alıyor. Peki  Sıkıştırılmış Sembolik Öyküler nedir? Aslında bu türü yazar kendisi yaratmış diyebiliriz. 5-10 cümle ile semboller kullanarak öykülerinin yazmış.

Öykülerinde genelde tezatlıklardan yararlanmış. Örnek vermem gerekirse yaşam ve ölüm, inanç ve inançsızlığı bu tezatlıklara örnek verilebilir. Fakat kitapta anlatılmak istenen ana unsur "Siz kendinizi cennette zannederken aslında cehennemin ortasında olunduğundan ya da kendinizi cehennemde olduğunuzu hissettiğinizde aslında o cehennemin cennet olduğunun farkında olunmadığından bahsedilir.

"Hayat, yağlı boya bir resimde gözleri kapalı çıkmaktır; ne kadar karmaşık yollara saparsanız sapın, hangi engebesiz denizlerin huzurunu yaşarsanız yaşayın eksiklikler, pişmanlıklar, yaşanamamışlıklar peşinizi bırakmayacaktır. Aslolan son fırça darbesi vurulmadan önce dudağın kenarında ufak da olsa bir tebessümü hatırlatmak için başucunuzdayım."

 Ben okurken en çok dikkat ettiğim şey bir öykü kötü bir gelişme ile başlayıp sonunda o gelişme sayesinde kendisi için iyi olan bir durumla karşılaşıp buna şükrediyor.  

Kitabın yazıldığı üslup, Sembolik Anlatımın fazla yapılmasından dolayı ağır.  Öykülerin içinde bir çok benzetmeden yararlanmış yazar. Kelimelerle oynayarak yeni anlamlar yüklemiş. Semboller yaratmış. Yani bir öyküyü bir çırpıda okumanız biraz zor. Ancak farklı bir türden kitap okumak isterseniz tavsiye edebilirim.

"Dökülen her yaprağını özlemekten kalbi terlemiş kırışık selvi ağacı, çok dua etse de istemeyerek öldürdüğü tanrısına her sonbahar geldiğinde göçmek için rindlerin cehennemine, fidanken yaptığı kumdan kalenin tekrar ve tekrar yıkılması için ağlayan yağmur damlalarının kendisine de can suyu verdiğini sezemiyordu."

"Ayaklar altına ezilmekten yorgun düşmüş Arnavut kaldırımı, asrı saadetteki denizkızı dudağı gibi pürüzsüz taşları gördükçe yazgısına isyan etse de ay ışığı altında masumiyet kokulu denizyıldızlarıyla ateş yutmuş dalgaların kumsalda yaptığı acımazsız savaşa şahit olunca, bile isteye üzerine basıp geçenlere dahi şükran duymaya başladı."

Bu filmi izledikten sonra fark ettiğim bir şey varsa o da insanları ya da etrafımızda olan kişileri hangi dine inandığına ya da nereli olduğuna göre ayırıyoruz. O şuralı ondan bir şey olmaz ya da o bu dine inanıyor o zaman onun dediklerine inanılmaz gibi kendimizce ürettiğimiz senaryolar ile yaşayıp duruyoruz. Onun da tıpkı bizim gibi bir insan olduğunu hatta bizden daha iyi bir insan olduğunu unutarak. Yaşanan bütün savaşların aslında ana kaynağı din ve ırkçılık. İnsanları insan olarak değil dinine, memleketlerine göre yargılandığı için insanlar mutsuz. İşte bu film de bu durumu bana göre çok iyi bir şekilde anlatmış.

Edip Cansever ile tanışma kitabım ile karşınızdayım. Lisedeyken İkinci Yeniciler den biri olarak adını ezberlediğim bu şairin "Masa da Masaymış Ha" şiirini okuyunca merak ettim diğer şiirleri de nasıl diye.

Okuyacağım ilk kitabın Yerçekimli Karanfil olmasını istedim. Çünkü şiirlerinin temelini bu kitapta atıyor. Yeni şiire başlayacaklar için dili kapalı olabilir. Ama çok fazla şiir kitabı okuyorsanız ya da şiir kitaplarıyla şairlerle içli dışlıysanız bu kitabı size önerebilirim.

Gelin şimdi onu ve şiirlerini biraz anlamaya çalışalım.

"Yeşil ipek gömleğinin yakası
Büyük zamana düşer
Her şeyin fazlası zararlıdır ya
Fazla şiirden öldü Edip Cansever"  demiş Cemal Süreya onun için.

57 yıllık yaşamına 17 şiir kitabı sığdırdığı için fazla şiirden ölmüş. Şiirle yaşamış. Duygudan çok düşünce ile ilgilenmiş Edip Cansever. Bunu da şiirlerine yansıtmış. Dili kapalı ve ağır. Onun amacı mısralar değil şiirin bir bütün oluşturması. Hatta "dize işlevini yitirdi." diyerek bir çok tartışmanın kapısını açmıştır.

"Aaaa

"YERÇEKİMLİ  KARANFİL  

Biliyor musun az az yaşıyorsun içimde  
Oysaki seninle güzel olmak var  
Örneğin rakı içiyoruz, içimize bir karanfil düşüyor gibi  
Bir ağaç işliyor tıkır tıkır yanımızda  
Midemdi aklımdı şu kadarcık kalıyor.  

Sen o karanfile eğilimlisin, alıp sana veriyorum işte  
Sen de bir başkasına  veriyorsun daha güzel  
O başkası yok mu bir yanındakine veriyor  
Derken karanfil elden ele.  

Görüyorsun ya bir sevdayı büyütüyoruz seninle  
Sana değiniyorum, sana ısınıyorum, bu o değil  
Bak nasıl, beyaza keser gibisine yedi renk  
Birleşiyoruz sessizce.  "

Güneşin Yazdığı

"Buz Gibi

"Kaybola