Fulden Ufacık

"Bir şeyden kaçıyorum bir şeyden, kendimi bulamıyorum, dönüp gelip kendime yerleşemiyorum, kendimi bir yer edinemiyorum, kendime bir yer... Kafatasımın içini, bir küçük aynalarla kaplattım, ölü ben'im kendini izlesin her yandan, o tuhaf sır içinden." Nilgün Marmara

"..bu kadar basit şeylerden nasıl böyle mutluluklar çıkabileceğini düşündüğümü hatırladım."

Jeju adasının genelinde 50'ye yakın Dol-Hareubang ismi verilmiş heykeller yer almaktadır. Hareubang Jeju dilinde "büyükbaba" ; dol ise "taş" anlamına gelmektedir. Boyut, şekil ve anlam bakımında her biri birbirinden eşsiz ve farklıdır. Koreli araştırmacılara göre, bu heykeller şamanizmle ilişkilendirmektedir. Bundan dolayı büyücülük ve din arasındaki keskinliğin bir işareti niteliğindedir. Bu heykellerin adayı koruduğuna inanılmaktadır. Daha ilk sayfalarda karşımıza çıkan bu heykellerin Jeju adası halkı için çoktan planları mevcuttur.

Bu çizgi roman serisinin bazı şiddet sahneleri ve konusu bakımından yetişkin okuyuculara uygun olduğunu bilerek okumanızı isterim.

Dünyaca ünlü holdingin başkanın kızı olan Mi-Ho Won, eski sevgilisinin ona söylediği bir sözden dolayı babasına çalışmak istediğini söyleyince kendisini bulduğu yer ise Jeju adasıdır. Adadaki ilk günde kendisini aksiyonun ve maceranın içerisinde bulan Mi-Ho Won, çoğu zengin kadınları gibi değildir. Kendinden emin ve attığı her adımda veya söylediği her sözde dikkatleri üzerine çekmektedir.

Adayı istila eden pek çok kötü ruhun kendisini de aradığını anladığında seri cinayet suçlusu şeytan kovucu Van ile bir anlaşma yapar. Bu anlaşmanın iki farklı karakteri bir araya getirmesi ile sayfalar akıp giderken birinci ciltin son bölümlerinde genç şeytan kovucu rahip John'un bilinmeyen sırları da eşlik edecektir. Özellikle yaratılan kötü ruhların ince ayrıntılar ile çizimlere yansımasını beğendim.

"İşte neden-sonuç ilişkisi dediğim bu. Eğer bir şeytanı kullanırsan.. Sonuçları bir şekilde size geri döner."

Kyungil Yang'ın çizimleri ile sanki ruhlarla savaşırken buldum kendimi. Özellikle çiziminde karakterlerin ruhsal durumunu ince ayrıntılar ile belirtmiş. İlk eserlerin genel anlamda olay örgüsünün başlangıcını oluşturması bu çizgi romanda da mevcut. İkinci ciltte daha fazla gizemin ortaya çıkacağını ve olayların düğüm olacağını düşünüyorum. Ayrıca Van ve John hakkında bilgilerin diğer ciltlerde yer alacağı izlenimine kapıldım.

Eğer bu türde çizgi romanlar okumaktan hoşlanıyorsanız eseri inceleyebilirsiniz.

"Yaşar Kemal'in çevresinde esen, sanki kişiliğinin ve bedeninin ayrılmaz bir parçası olan, gittiği her yere, girdiği her mekâna, sanki onunla doğmuş gibi farkında olmadan taşıdığı bir rüzgâr vardı, ister yabancı ister bizden, ister köylü ister kentli, ister kadın ister erkek, herkesi etkisi altına alan bir rüzgardı bu. Unutulmaz roman kahramanlarından Yel Veli gibi sürekli koşarak ölümden kaçmak istediği için oluşmuyordu bu rüzgâr. Koca gövdesiyle onu da yanındakileri de bazen lodos gibi sersemletiyor, bazen garbi yeli gibi ferahlatıyor , bazen şiddetlenip çevresinde ne varsa önüne katıp sürüklüyordu."

Bu kitabı yazarken Yaşar Kemal'in röportajlarından yararlanılması ve eserlerindeki önemli noktalardan değinilmesi ile büyük ustanın düşüncelerini daha iyi anlamamızı sağlamış bana göre. Özellikle Anadolu insanını gözlem yeteneğini ve kaleminin gücü ile birleştirerek anlatması sadece Türkiye'de değil tüm dünyada büyük yankılar yaratmıştır. Ülkemizi evrensel olarak duyuran büyük bir sanatçıdır.

"Çukurova benim yalnız kendi doğduğum büyüdüğüm yer değil, bir çeşit romanımın vatanıdır. Örneğin İstanbulda, Ankarada, dünyanın herhangi bir yerinde rastladığım bir olayı, bir insani davranışı, bir roman kişisini roman yazarken Çukurovaya, Çukurovanın koşullarına, iklimine taşıyorum. Romanlarımda faydalandığım birçok kişiler, davranışlar, psikolojik durumlar, yaratışlar yalnız Çukurovada öğrendiklerim değildir. Ben Çukurovayı yeniden romanlarımda yaratıyorum. Yine tekrar edeyim, benim doğduğum, büyüdüğüm güney, yalnız benim doğduğum büyüdüğüm yer değil; benim romanımın vatanıdır. Romanda yarattığım, işlediğim bence, yeni bir roman ülkesidir."

Her bir eserinde okuyucu tarafından hissedilen duyarlılığın tınısı sözcüklerin gücü ile birleştiren usta bir yazardır Yaşar Kemal. Livaneli onun anısına yazdığı bu eserde sadece eserlerinden değil aynı zamanda toplumsal ve bireysel konulara da değinmiştir.

"Korkunç olan nedir?" diye sorarlarsa "insanoğlunun bir felaket sonunda susup taş kesilmesidir" derim. Elle tutulur gibi maddeleşmişbir korkunçluk..."

Eserin içerisinde yer alan fotoğraflar ile okuduğunuz anıları sanki bir izleyici ile yeniden yaşayacaksınız.

"Roman, sanat, yaşamdan daha güçlüdür."

Yaşar Kemal'i anlamak ve onu daha iyi tanımak için okunması gereken eserlerden birisidir Gözüyle Kartal Avlayan Yazar: Yaşar Kemal.

"Bazı hikayelerin başlamaması için bir an önce bitmeleri gerekiyordu..."

Yaşanılan olaylara verilen tepkilerin farklı olması da tıpkı buradaki bitmeyen hikayeler gibidir. Sonu herkes için farklı ancak bahsedilen konunun aynı olması. Kısa olması bir anda bitirilecek bir eser olduğu anlamına gelmiyor. Kısa ama düşününce uzun manaların yer aldığı öyküler bunlar.

"Sinema neden aşk haline gelir biliyor musun?" dedi adam. "Çünkü o da tıpkı aşk gibi, insan gözünün bir aldanışı üzerine kurulmuştur. Hayal olduğunu bildiğin perdeye inanırsın bütün kalbinle... İnsan öncelikle bir aldanışa aşık olur, sonra da o aldanıştan bir hakikat yapmaya çaIışır hayatına... Bazı filmler çabuk biter."

Murathan Mungan'ın en ince ayrıntıları bulan gözlem yeteneği sayesinde insan ruhunu kısa ama öz cümlelerle ifade etmektedir. Böylelikle okucuyu bir cümlenin içerisinde kendi hayatını düşünerek bulur kendisini. Okuduğu cümle ile içinde var olan anılarını çıkarır veya onları daha da derine gömmek ister.

"İnsan içi azaldıkça geçmişe sığınır, ama geçmiş herkes için aynı zenginlikte olmayabilir."

Küçük veya önemsiz gibi görünen anların aslında insanın hayatının merkezine doğru ilerlediğini fark edeceğiniz kısa ama dönüm noktaları hikayeler. Özellikle bir kişinin ana karakterin yaşamına girmesi veya ölmesi konusu üzerinden yazılmış hikayelerde bu kişilerin önemsiz gibi gözüken ama hayatlarının bir parçası olduğunu hissettiğiniz öyküler barınıyor.

"En kısa hikâye parçasına an denir. Bazı anlar bütün yaşamımızı belirler.‘Bütün yaşamımız’ dediğimiz de o birkaç âna bakar aslında... Bu yüzden yıllar sonra en çok hatırladıklarımız anlardır. Gerisi bulanıktır. Geçmişi anlar berraklaştırır.”

Öykü okumaktan hoşlanıyorsanız bu kısa öyküleri severek okuyacağınızı düşünüyorum.

"Her şeyin sizden habersiz ama bu kadar sizde saklanmış olması. Her şeyin ama her şeyin günün birinde bir şey olmamış gibi saklandıkları yerden çıkıp apansız görünmesi."

Her hikayenin bir yapısı vardır Osman. Önemli olan o yapının içerisinde durabilmek, sahi durup düşündüğünde yer çekimi seni kendi istediği yere götürürse ne yapacaksın Osman? Yer çekiminin seçtiği yeri ya beğenmezsen? Oradaki canlılar gibi mi olmak zorunda kalacaksın Osman? 

"Bu ara sık sık o yalnız balinayı düşünüyorum. Hani diğer tüm balinalardan farklı frekansta bir ses çıkardığı için hiçbiri tarafından duyulmayan, yıllardır okyanusta tek başına dolaşan o kimsesiz balinayı. Herkes aynı şarkıyı söylemek zorunda değil ki. Bunun bedelinin bu kadar ağır olmasına çok kızıyorum. O balinaya büyük bir şefkat duyuyorum, ben ayrılmak istiyorum Osman."

Bir ilişki bir anda biter mi Osman? Hayat artık hangi aşamadan seslenecek? Sana yazılan her bir satırın içerisindeki derin ifadeler damarlarından akıp giderken hayatın eskisi gibi olacağını düşünmüyorum Osman. Bu hikayede senden ayrılmak isteyen eski sevgilinin senden sonra yaşadıkları mevcut. Bu anıların toplamında hayatın bilinmezliğini sakin unutma.

"Sonsuz zamanın sınırlı bir kısmında, başka bir boyutta çoktan yaşanmış şeyleri yaşamak için dünyaya gelmişiz. Bir bedenimiz, bir ismimiz var, bize "Bu sensin" denmiş. Doğar doğmaz sahneye atılmışız, doğaçlama bir şekilde kendimiz olma rolünü oynamamız istenmiş. Kötü olansa şu, kimse elimize bir senaryo vermemiş."

İkili ilişkilerdeki ayrılığın getirdiği alışkanlıkların bütünü ile bazen atılan adımından geri fren yapılmak isteniyor Osman. Ancak unutulan bir şey varsa bir şey açıldığında artık eskisi gibi olmayacağıdır.

"Hani konuşmuştuk ya, insan vücudu tatile giderken ne bulursan tıkıştırdığın bir bavul gibi. Bir kere açtıysan bir daha katiyen aynı şeyleri içine sığdıramıyorsun. İşte benim de kendimi söküp takmaya çalıştığım o gece, bütün organlarımı hatırladığım kadarıyla yerlerine yerleştirdikten sonra bir parçam dışarıda kaldı. Anlayacağın, bir süredir beynimi dandik bir pazar poşetinde taşıyorum. Eksik kadroyla iyi bir mücadele sergileyemiyorum."

Yazılan yazıların yoğunluğu ile her bir yazının yerine bir başkasına kapı aralanıyor. Eserin başlığı gibi "Bu Hikaye Senden Uzun Osman". Bu satırların her bir noktasında insan olmanın dayanılmaz gücü var. Aynı zamanda muzip bir anlatımın oklarını çevirdiği bir Osman da mevcut.

"Duyguları çok fazla başıboş bırakırsan çeker giderler. Kendisine saygısı olan varlıklardır duygular. Yeteri kadar iyi değerlendirilmedikleri yerde durmaz, daha gerçek hissedecekleri bir yuva aramaya koyulurlar."

Eserdeki birçok cümlesinde kendinizden bir parça bulacağınız, bu parçaları içinizde hissederken yazarın kendisine has dili ile baş başa kalacağınız bir okuma olacak. Belki de bir Osman olacak, bilemeyiz.

"İnsanların, muhtemelen herkesin, unutamadığı bir durumu başkalarına sözcüklerle pek iyi ifade edemediği, yürekleri ne ağır gelen deneyimleri vardır, pek çoğu bunları tam dile getiremeden yaşar ve ölürler."

Babasının anılarının kendi varoluşunun temellerini oluşturduğunu okuyucuya aktardığı sayfalarda, okuyucunun da kendi hayatının varoluşunu düşünmesini sağlamış. Sanki okuyucuya içindekileri dökerken bir yanda da okuyucunun da kendisinden herhangi bir parça bulmasını istemiş bana göre.

"Tarih geçmişe ait bir şey değildir. Bilinç ya da bilinçsizce sıcak, canlı kan gibi akar ve bir sonraki kuşağa olduğu gibi taşınır."

Yazarın derin bir kalemi var. Babası ve kendisi arasındaki kuşak çatışmasını anlatırken babasının Çin-Japon Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı sırasında görev aldığı cepheler hakkında bilgi verir. Babasının kişiliğinin oluşmasında askerlik yaptığı yerler ve tanık olduğu olayların etkisi yadsınamaz. Oğlunun kendi şartlarına göre daha rahat bir hayatı olduğunu savunarak ondan beklentileri de daha fazladır. Fakat yazarın babasının beklentilerini karşılamak istememesi ile ikili arasındaki içsel kavga şiddetlenmiştir. 

"Bizler muhtemelen, ayrı dönemlerin havasını soluyup o döneme özgü yükleri sırtlanıp yaşamak durumundayız. Bu çerçeve içinde gelişmekten başka çaremiz yok. İyi ya da kötü, doğal işleyiş bu çünkü."

Murakami bu eseri yazmayı hep ertelediğini belirtiği için sanki okuyucuya iç dökerek veya aklındakileri boşaltıp rahatlama istediğini düşünüyorum. Ya da her ikisi de olabilir. Anıların içerisine doğru çekileceğiniz kısa ama anlamlı bir yapıt.

"İnmek, çıkmaktan daha zordur. Daha da genelleştirirsem, söyle diyebilirim: Sonuç, nedeni basitçe yutup onu güçsüzleştirir. Bu süreçte bazen öldürülen kedi olur, bazen insan."