Fulden Ufacık

Descartes'in "Düşünüyorum öyleyse varım." sözünü bambaşka bir bakış açısı ile okuyucuya gösteriyor eserinde İhsan Oktay Anar. Kendi varlığını düşüncelerinden fark eden birisi aslında her an var ancak etrafındaki her şey o düşündüğü için mi vardır? İlk hangisi ortaya çıkmıştır, düşünce mi yoksa varlık mı? 

"Sizler,hepiniz,içinde yaşadığımız dünya, her şey,sadece ve sadece benim düşüncemde varsınız.Düşünüyorum,ama sadece ben var değilim.Düşündüğüm için asıl sizler varsınız;sizler ve içinde yaşadığınız dünya."

Yazar, aldığı edebiyat ve felsefe eğitimlerini romanına sınırsızlığının ihtişamı ile sunmuş. Yaratılan her bir karakter felsefi düşüncesinin temelini oluşturmak için kullandığı bir parça. Bu parçaların birleşimi ile pusun içerisinden beliren kıtalar kendi düşüncelerini ve bilgilerini yansıtacaktır romanda. 

"Bu dünyada insanların korktuğu tek şey öğrenmekti. Acıyı, susuzluğu, açlığı ve üzüntüyü öğrenmek onların uykularını kaçırıyor, bu yüzden daha rahat döşeklere, daha leziz yemeklere ve daha neşeli dostlara sığınıyorlardı. Dünyaya olan kayıtsızlıkları bazan o kerteye varıyordu ki, kendilerine altın ve gümüşten, zevk ve daha neşeli dostlara sığınıyorlardı. Dünyaya olan kayıtsızlıkları bazan o kerteye varıyordu ki, kendilerine altın ve gümüşten, zevk ve safadan, lezzet ve şehvetten bir alem kurup, keder ve ızdırap fikirlerinin kafalarına girmesine girmesine izin vermiyorlardı. "

17.yy'ın Kostantiniyesinde geçen bu eserdeki her bir karakterin hikayesi birbirinden farklıdır. Bu farklılığın bütünü ile atılan birçok maceranın arkasında kalan felsefe, sislerin arasından kitabın sonunda aydınlanıp bütünlük oluşturacaktır. 

Kara paraya sahip olunma arzusu, zamanı yönetme, Bünyamin'in bilinmeyene adım atışı, yeraltının keşfi, dilencilik, tarikat, Uzun İhsan Efendi'nin evden çıkmayıp rüyalarında dünyayı fethetmesi aynı zamanda düşlerinde gördüğü dünyayı defterine çizmesi ve daha fazlası ilk bölümden itibaren okuyucuyu bekliyor.

"Ben dünyaya bilmek için geldim.Benim için kutsal bir şey varsa o da bilgidir, gerek bu dünyanın gerek öte dünyanın bilgisi. Bu yüzden öğrendikleri akıl terazisine tartıp doğru olup olmadıklarına bakarım."

Düşlük ve gerçekliğin bir arada yer aldığı bu eserde yazar kendisine has bir dil kullanarak okuyucuyu Osmanlı dönemindeki Kostantiniye sokaklarına davet ediyor. Benim tavsiyem bu eseri sadece okumak için değil, karakterler üzerinden gösterilen eserin arkasında yatan derin felsefeyi irdeleyerek okumalısınız.

"Sevgi, her biri ayrı büyüklüğe ve biçime sahip taşları bir arada tutan harçtır. Eğer harç yoksa, aynı ocaktan çıkmış olsa da taşlar, bir arada duramazlar. Üst üste, yan yana dizilip anlamlı bir duvar olamazlar; yıkılırlar. Sevginin olmadığı bir yerde toplumun en küçük birimi olan aileyi bir arada tutan nedir? "

1970'li yıllarda başlayan yürek burkan bir yolculuk bu. Seyrantepe ile Streatham sokaklarında sevgisizliğin çığlığını her sayfada hissedeceğiniz iki ayrı yaşamın çocuklarıydı Deniz ve James. Anne ve baba bedenen var ancak ruhen olmadıklarının sancılarını çocukluklarının en güzel zamanlarında tadacaklardı, Deniz İstanbul'da, James ise Londra'da. 

"Hayatın kendi dili var. Planları... Haritası... Kader, tesadüf, ne dersen..."

"Zihnimi tek başına sığ yüzeyine kuvvetle sıkıştırıyorum. Çok fazla düşünemiyorum, çok derin düşünmeye cesaret edemiyorum yoksa sadece acıyla değil, boğucu bir nihilizmle yenileceğim; hiç anlamı yok, ne anlamı var ki, hiçbir şeyin anlamı yok, düşünce döngüsüne girip yenileceğim. Bir anlam olmasını istiyorum, o anlamın ne olduğunu şimdilik bilmesem bile."

Babasının ölüm haberini aldıktan sonraki yaşadığı kederin anlatımı bu roman. Ruhun dayanamadığı bu durumu bir telefon ile öğrenmek, pandemiden dolayı vatanına uçamadığı günler, dört yaşındaki kız çocuğunun yaşadığı kedere tanık olması...

”Seksen sekiz yaşındaydı.” sözü derin bir öfkeye sebep olur, çünkü kederli kişi için yaşın önemi yoktur; önemli olan ölenin yaşı değil, ne kadar sevildiğidir.”

Sevilen bir kişinin kaybı ile unutulan veya her daim hatırlanan anılar sandığın içerisinden çıkartılıp tartılır. Daha fazla zaman geçirme isteği ve keşkeler yoklar insanı. Bu yoklayışın ağırlığı ile günler geçer. Yazarın yaşadığı derin kederin içerisinden babası ile yaşadığı anılar da bizleri karşılayacaktır. Özellikle babasının dik duruşu ve inandığı her şey için savaşması, ailesine olan düşkünlüğünü okuduğum satırlarda kızının babasına olan sevgisini ve saygısını yeniden hissettim.

"Keder zalim bir eğitim. Yas tutmanın ne kadar kaba, ne kadar öfke dolu olabileceğini öğreniyorsunuz kederliyken. Düşünmeden söylenen başsağlığı dileklerinin nasıl hissettirebileceğini öğreniyorsunuz."

Sayfa sayısı az olsa da derin duyguların barındırdığı, ruhun beklemekten neler olacağını bilemediğinden ağırlaştığı, hayatınızın en kötü gününü yaşasanız bile dünyanın döndüğünü bildiğiniz bir iç döküş bu eser. Yazarın bir nevi yazarak kendisi anlatması...

Bu türde okuma yapmaktan hoşlananların kederin derinliğini hissedeceği bir roman.

Efsanevi hayvanlar konusunda uzmanlaşmak amacıyla bir grup öğrenci ile eğitim görecektir Sorceline. Uzun süreli eğitimlerden sonra yalnızca birisi Bay Balzar'ın asistanı olabilecektir. 

"Gözlem en iyi öğrenme methodudur!"

Okuldaki ilk günlerinde yerde bayılmış olarak bulunan gorgonun akıbiyetini araştıran çocuklardan birisinin ilk günden kaybolması ve geriye sadece cam kırıklarının kalması herkesin kafasında derin bir soru işareti bırakmıştır. Gorgonu iyileştirmeye çalışan ekipteki çocuklar etraflarında tuhaflıkların da peşinden ilerlerken Sorceline kendisi hakkında bilmediği bir sırrın açığa çıkmasına şahit olacaktır. 

Öncelikle her bir karakterin özenilerek düşünülüp çizilmesi, fantastik unsurların iç içe geçtiği karanlık ve büyülü bir evrenin yaratılması çizgi roman okuyucuları için görsel bir zevk yaratmış. Neden- sonuç ilişkisinin de yaşanılan olaylar ile birleşmesi mantık hatalarını ortadan kaldırmış bana göre. Bazı durumlara karşı daha az tepki verilmesi sanırım fantastik bir eser olmasına bağlı. Aynı zamanda bu eseri +10 yaşındaki bütün çocukların okuyabilir. 

Cilt 1 ve cilt 2'nin aynı eserde buluşması benim açımdan çok iyi oldu. İlk cildin sonunda öğrendiği gerçek ile Sorceline'in nasıl yüzleceğini merak ederek ikinci cildin sayfalarını çevirdim. İkinci ciltte ise bambaşka  bir sır okuyucuyu selamlıyor.

Eğer fantastik öğelerin yer aldığı ve çocukların da keyifle okuyacağı bir çizgi roman arıyorsanız bu seriyi seveceğinizi düşünüyorum.

Öncelikle serinin ikinci ciltini okumadan önce birinci cilti okumanız gerekmektedir. Ana karakterin ilk mangada yaşadıklarının devamı olduğu ve Yozo'nun ruhsal değişimini daha net bir şekilde anlaşılması için seriye birinci manga ile başlamanızı öneririm. Aynı zamanda bu manga serisinin ana romandan uyarlama olduğunu bilerek okumanızı isterim çünkü Furuya yaptığı çizimlerde orijinal eserdekinden farklı gelişen durum veya ayrıntıları da manganın içerisine eklemiştir. Mangadaki çizimler ve konu itibariyle bu manga serisi +18 unsurlar içermektedir.

"Giriş çok mühim. Giriş tüm eserin gidişatını belirler."

Manga serisi, Usumaru Furuya'ya anomin tarafından yazılan 'Çok acıklı bir günlük buldum.' başlıklı mailin Furuya'nın dikkatini çekip incelemesi ile başlıyor. Bu başlangıcın devamında Furuya tarafından çizilen Yozo Oba'nın günlük kayıtlarının içerisinde bulacak kendisini okuyucu. Bu manga serisinin ana romandan uyarlama olduğunu bilerek okumanızı isterim çünkü Furuya yaptığı çizimlerde orijinal eserdekinden farklı gelişen durum veya ayrıntıları da manganın içerisine eklemiştir. Aynı zamanda çizimler ve konu itibariyle bu manga serisi +18 unsurlar içermektedir.

Küçüklüğünden beri diğer insanlardan farklı olduğunu düşünen ana karakter Yozo gerçekliğini soytarılık ile saklamaya çalışır. İnsanları güldürerek içindeki mutsuzluğu gizler. Böylelikle kimseye içindekileri göstermez. Çünkü farklı olma düşüncesi onu hep korkutmuş ve herkes gibi olamadığı için insanlara karşı güveni küçük yaşta zedelenmeye başlamıştır. 

"Mutluluk anlayışının başkalarının anlayışına uyduğunu nasıl anlarsın?"

Manganın ilk kitabında Yozo'nun ilk gençlik dönemine tanık oluyoruz. Bu eserde normal olma, Yozo'nun kendisini arayış yolculuğuna şahit olurken yaşanılanların yoğun hissini çizimlerin gücü ile fark etmemizi istemiş Furuya. Özellikle romandaki ana olaylardan kopmadan kendisinden bir şeyler eklemesi hoşuma gitti.

Bu manga serisini okumadan önce öncelikle Osamu Dazai'nin İnsanlığımı Yitirirken eserini okumanızı tavsiye ederim. Bu sayede mangadaki çizimlerin ve diyalogların arka planını daha net bir şekilde kafanızda canlandıracaksınız.

Osamu Dazai İnsanlığı Yitirirken kitap yorumu

Küçüklüğünden beri diğer insanlardan farklı olduğunu düşünen ana karakter Oba Yozo gerçekliğini soytarılık ile saklamaya çalışır. İnsanları güldürerek içindeki mutsuzluğu gizler. Böylelikle kimseye içindekileri göstermez. Çünkü farklı olma düşüncesi onu hep korkutmuş ve herkes gibi olamadığı için insanlara karşı güveni küçük yaşta zedelenmeye başlamıştır.

"Mutluluk fikrimin diğer herkes mutluluk fikri ile tamamen çelişmesinden korkuyorum. Bu korku beni tüketiyor bazen geceleri kıvranmama, acı içinde inlememe, deliliğin eşiğine gelmeme neden oluyor. Mutlu muyum? Aslında küçüklüğümden beri insanlar sürekli şanslı biri olduğumu söylüyor ama bana sorarsanız cehennemde gibi hissediyorum, bana şanslı olduğumu söyleyenlerse benimkiyle kıyaslanamayacak ve ölçülemeyecek kadar mutlu görünüyorlar."

Herkesten farklı olma durumunu büyüdüğü dönemlerde de gizler. Toplumun dayatılan kurallarına alışamaması, sahte ilişkiler ve aradığı şeyin ne olduğunu bilmeden geçen yılların acısını yazdığı sayfalara akıtıyor ana karakter. Yozo'nun denediği intihar girişimleri, kadınlarla olan ilişkisi, duygu değişkenliği ve bağımlılıkları Dazai'nin hayatından alınan bazı parçalar gibi. Birçok eleştirmen ve okuyucuya göre İnsanlığımı Yitirirken, "ben roman" türünün ana hatlarını taşımasının ana noktası Yozo'nun günlüğündeki itiraflar. Dazai bu eseri son intiharından önce kaleme aldığı için de bazı eleştirmenlere göre bu roman bir nevi intihar mektubudur. Bu eserin belki de ana noktası okunan her bir sayfada Yozo ve Dazai soytarılıktan sıyrılıp ayrı birer karakter olarak ortaya çıkmaları bana göre.

"Benimle alay edenler bile, çevrelerindeki kimseye güvenmemelerine ve onlar tarafından güvenilmemelerine rağmen akıllarına Yehova'yı ya da herhangi bir ilahı hiç getirmeden hayatlarını mutlu mesut yaşamıyorlar mı?"

Bireysel ve toplumsal düzene karşı düşüncelerini dile getirirken Dazai aynı zamanda insan duygularının anlamsızlığına da dem vuruyor. Dem vuruşun içerisinde insan ve din çatışmasına yer veriyor. Sayfaların içerisindeki sorgulayıcı depresif ruh hali her an Yozo'nun yanı başında beliriyor.

"Toplum dediği tam olarak neydi? İnsanın çoğulu mu? Toplum denen şey tam olarak nerede bulunuyordu? Tüm hayatımı toplumdan korkarak, onu güçlü, ürkütücü ve korkutucu bir şey olarak hayal ederek yaşamıştım. Ama Horiki konuşurken birden anladım: ' Toplum dediğin şey sen değil misin?'"

Yazarın yaşamı boyunca hissettiği ruh durumunu anlamak, psikolojik ve sosyolojik öğelerin yer aldığı bu "ben roman" türünde yazılmış eser ilginizi çektiyse mutlaka okumanızı isterim.