Fulden Ufacık

"Bir insanın ne denli sevildiği en çok ayrılık anında belli olur."

Seyde de kocasını savaş için askere uğurlayan kadınlardan sadece birisi. Üstelik yeni evlenmiş ve hayalleri olan Seyde ve İsmail için ayrılık çanları vedalar ile çalmaya başladı. Geriye kalan için bekleyiş, giden için ise geri dönme isteği ile geçen günler ve ayların sonunda İsmail evine geri dönmüştür. Ancak asker kaçağı olarak...

Yeni doğmuş bebeği ile bekleyişlerinin son bulduğunu düşünen Seyde için sırada bambaşka bir sınav vardır. İsmail'in bulunmasını engellemek... Kocasının asker kaçağı olduğunu herkesten gizlemek için verdiği çırpınışlar, onu korumak ve saklandığı yere gizlice kıt kanaat bulduğu yiyecekleri götürme, oğlunun beslenmesini sağlama gibi birçok işi sırtına alıp yüklenmiştir Seyde. 

Köylerinde baş gösteren kıtlık nedeniyle yaşananların sorgulanmasını Seyde üzerinden incelikle işlenmiş Aytmatov tarafından. Özellikle yaşamda kalma ve ölüm arasındaki ince çizgiyi köy halkının düşünceleri ile bütünleştirerek toplumun dinamiğini kaleminin gücü ile göstermiş. 

Aytmatov'un eserlerinde dikkat ettiğim en önemli unsurlardan birisi de eserlerinin sonu oluyor. Son sayfalarda karakterlerine yaptırdığı bir eylemin bütün eserin gidişatını etkilemesi ve okuyucuyu düşündürtmesi ustalığının en büyük göstergelerinden birisi bana göre.

Eğer dönem eserlerini ve sizi sorgulatan eserler okumaktan hoşlanıyorsanız bu esere mutlaka şans vermelisiniz.

"Hayat, nerede ineceğimizi kendimizin tayin edemediği uzun bir yolculuk. Mutluluk bir hedef değil. Bu yolculukta hissettiklerin, yaşadıkların, gördüklerin, göremediklerin, merak ettiklerin, söylediklerin, tanıştıkların, duyduklarında mutluluk. Eğer mutluluğu yolun sonuna koyarsak, belki ulaşmadan inebiliriz trenden. Mesele yola çıkmadan önce onu da yanımıza alabilmekte. Mesele, halihazırda içinde olduğun bu uzun yolculuğun tadını çıkarabilmekte..."

İnsanlığın önemine dem vurarak hayatın kendisinde mutluluğun yer aldığını hatırlatıyor denemelerinde ya da kendi deyimi ile denenmiş mutluluk tariflerinde. Doğanın döngüsü ile insan olmanın güzelliklerini gösterirken önemli olanın bakış açısı olduğunu fısıldıyor okuyucuya. 

Geçmiş, şimdiki zaman ve gelecek kavramları üzerinden mutluluğun kaynağını göstermek istiyor. Geçmişte yaşanılan ve unutulmak istenmeyen güzel anıları hafızanızdaki kilerden çıkarıp hatırlayabileceğinizden, şimdiki zamanda sahip olduklarınızın kıymetini bilip şükredilebileceğinden, gelecekteki bilinmez yolculuğa sadece son kısmına odaklanmayıp sona giden yolun değerinden kendisine has kalemi ile sunmaktadır.

Bazı zamanlarda yaşanılan olayların ağırlığından mutluluğun sizleri terk ettiğini düşünebilirsiniz, ancak mutluluğun kendisini bilmek için üzüntüyü de görüp onun açtığı yaraları kendinizin sarması gerekmektedir. Şermin Yaşar'ın bu kısa ama etkili cümlelerinde hayatın sadece olumlu yanlarından değil olumsuz yanlarından bahsedip kişinin içindeki gücü çıkarması için umut olması   eserinin derinliğini arttırmış bana göre.

Hayata olan bakış açınızı sorgulatan, size içsel bir yolculuğa çıkaran ve kişisel gelişim türünde eserler okumaktan hoşlanıyorsanız bu esere bakabilirsiniz. 

Kaleme alınan her bir cümlede -özellikle birinci şubede siyasi suçlu olarak tutuklandığı zamanda şahit oldukları- derin bir gerçeklik ve insanın tüylerini diken diken eden çarpıcılık mevcut. Yalın bir dil kullanması ise bu gerçekliğin gözler önüne daha keskin bir şekilde sunulmasına olanak yaratmış. Gerçeklerin süslenmesine gerek yok, diyerek her şey yazmış. Kitabını kaleme almaya karar verdiği dönemin 1997 yılı olması ise Türkiye'deki siyasi ve toplumsal çalkantıların bir özeti niteliğinde..

"İnsanlık dışı koşullarda yaşayıp etkilenmemek dayanıklılık ya da dirençlik sayılmaz ki. Hepimizin yaşamları kısıtlandı. Körü körüne bir bekleyiş içindeyiz. Katlanmak her geçen gün zorlaşıyor. İnsanca tepkiler vermekten vazgeçmeye dayanıklılık diyorsanız, gerçekten de dayanıklı değilim öyleyse. Artık, nereye gönderileceksem gitmek istiyorum; hapishane ya da her neresiyse.”

Hapishanedekilere yapılan psikolojik ve fiziksel şiddetin ruhlarda hissedilişi kelimeler ile anlatılamaz. Sağcı ve solcu olarak ayrıştırılanların aslında bir insan olduğu ve bir annenin veya bir babanın evladı olduğu unutulmak isteniyor. Tanık olunanların ve yaşanılanların ağırlığı ise Tarık Akan'ın anıları ile yeniden gün yüzüne çıkması ise 1980'lı yılların unutulmaması gereken bir dönem olduğunun en büyük kanıtı.

"Yemekten sonra annemin odasına gittim. Başımı dizlerine dayadım. Kafamda bir yeri işaret edip, "Burada bit var," diye tutturdum. "Çok kaşınıyor. Tam şurası. Bak bit yürüyor, öldür onu."

Artık o devrilen bir padişah olarak; doğar doğmaz kendisine kaplanın sırtında verilenlerin kendisinden alınması ile iktidarlığın başka bir yüzü ile tanışmıştır. Kaplan gibi heybetliyken sürgünün gerçekliği ile en dibin savunmasızlığını tanık olacaktır. 

Avrupa basımında kendisi hakkında söylenen kötü söylemlerin ülkeye girmesini engelleyen, meclisi kapatan, kendisinden olmayanları sürgün eden, halkında korku oluşturan ve birçok neslin bu korku ve endişe ile yaşamaya mahkum eden siyasi bir figürdür II.Abdülhamid.

"Harpten nefret ederim. Kazanan olsun, kaybeden olsun her ülkenin belini kırar."

Sürgün hayatında kendisine ve ailesinin sağlığı ile ilgilenmesi için görevlendirilen doktor Yüzbaşı Atıf Hüseyin Bey, bu zalim eski padişahın ve ailesinin sadece sağlıkları ile ilgilenirken ilerleyen zamanlarda II.Abdülhamid'in tahta geçmeden önceki amcası ve erkek kardeşi ile yaptığı Paris seyahatini, tahta oturduğu otuz üç yıl boyunca yaptığı siyasi hamlelerden, Ermeni meselesinden, Sürgüne gönderdiği kişilerden olmak üzere birçok anının paylaşıldığı sohbetler yapılacaktır. Bu sohbetleri ise doktor defterine not alacaktır. İşte bu eser, bu sohbetlerde söylenenleri içinde barından tarihi bir romandır.

Eserle ilgili beğendiğim noktalardan birisi de II.Abdülhamid'in objektif olarak kaleme alınması oldu. 33 yıllık iktidarında yaptığı her olayın derinlemesine düşünülerek yazılması okuyucuda derin bir haz bırakacaktır. Eski padişahın ve doktorun düşüncelerini ustalıkla ilmek ilmek işlemiş Livaneli.

Aynı zamanda bu eserde doktorun hatırlarının da kullanılması eski padişahın son dönemlerinde neler düşündüğü anlaşılmasının en büyük kanıtı niteliğinde. Eser için yararlanılan kaynakların fazla olması da tarihi bir romanın incelikle işlendiğinin bir göstergesidir.

Eğer tarihi roman türünde eserler okumaktan hoşlanıyorsanız bu kitabı mutlaka incelemelisiniz.

Çocukluğundan beri oyun oynamak Sam için hobiden daha fazlası… Üniversitede bilgisayar mühendisliği okurken ilk bağımsız oyunu olan Ruminate’i yaratmak için durmadan çalışıyor. Bu çalışmaların verimini alarak da Ruminate’i bağımsız oyun platformlardan Indigineer’a gönderir. Bu platform, oyununun başkaları tarafından tanınmasına ve büyük bir oyun şirketinin kendisini fark etmesine olanak tanımaktadır. 

İlk bir ay her şey güzeldi, oyunu için güzel yorumlar alıyor aynı zamanda platformda aldığı puan da geliştirdiği ilk oyun için gayet iyiydi. Heyecanla büyük bir oyun şirketinin dikkatimi çekmeyi umarken hayatın onun için bambaşka bir sürprizleri vardı.

Çok popüler oyun yayımcısı olan Marshall Law, geliştirdiği oyunu beğenmeyip eleştirince fanlarının gazabına uğrar. Bundan dolayı da Indigineer’daki geliştirici puanı da tepe taklat yerin dibini boyluyor. Bütün hayalleri toz bulutu gibi uçarken hayatın bir diğer sürprizi ise Marshall’ın yeni yan komşusu olması…

Hayallerinin paramparça olmasına ön ayak olan adamı karşısında gördüğünde Sam’ın şaşkınlığı ve yaşananları okurken aslında söylenen bir kelimenin bile başka bir kişinin hayatına etkisine yeniden idrak ediyorsunuz bu çizgi roman serisi ile.

Yazarın sosyal medya, fan, yapılan yorumların bir kişi üzerindeki etkisini yarattığı karakterler ile okuyucuya sunuş şeklini çok beğendim. Serinin içerisine eğlenceli anlar da ekleyerek anlatılmak istenen ana fikrin daha da ilginç hale gelmesine olanak tanımış. Aynı zamanda çizimlerin yormadan sanki bir çizgi film izliyormuşum gibi hissettirdi bana. Bu sayede çizgi romanı elime aldığım gibi sayfaları çevirerek bitirdim. Çok beğendim. 

Serideki karakterlerin ilmek gibi işlendiğini ve her birinin detaylıca konumlandırılması çok hoşuma gitti. 

Eğer çizgi roman okumaktan hoşlanıyorsanız bu seriye mutlaka göz atmalısınız. 

Ancak tam olarak toprağın altına saklanamayanların gün yüzüne çıkmak gibi bir huyu vardır, tıpkı on ana karakterimizin geçmişi gibi..

Issız adaya davet edilen bu on kişiyi bekleyen ilk sürpriz ise ev sahibinin evde olmamasıdır, kendilerine davet eden kişinin onları karşılamaması ilk başta şaşırtsa da gerçekler herkesin duyması için ortalığa döküldüğünde işin yüzü çoktan değişmiştir. 

Saklananların öğrenilmesi ve daha sonrasında gelişen olaylara şahit olurken adanın sessizliği içerisinde kimisi de buraya gelmenin pişmanlığını ruhlarında hissetmeye başlamışlardı.

"İnsan bazen her şeyi düşünmeden kabul ediyor,"

On Küçük Zenci veya On Küçük Asker şiirindeki gibi hepsini bekleyen son ölümdü. Fakat bu ıssız adada onlardan başka kimsenin olmaması ise katilin içlerinden birisi olduğunu açıkça belli ediyordu. Agatha Christie olayların gidişatını yavaş bir tempo ile aktarırken on kişiden geriye kalanlar azaldıkça bilmecenin yerleri oturuyormuş gibi hissedeceksiniz, fakat bilmecenin kendisi sayfanın sonlarına doğru bambaşka bir sürprizin peşinde...

Yazarın özellikle on farklı karakteri ıssız bir adaya götürmesi, yaşanan olaylara karşı her birisinin farklı iç dünyalarını yansıtması eserin sürükleyici olmasına olanak tanımış. Aynı zamanda bu iç dünyayı yansıtırken onların psikolojik olarak derinlemesine ele alması okur zevkini artıracaktır. Şiir üzerinden cinayetlerin planlanması olay örgüsünün ilmek ilmek düşünüldüğünün bir kanıtı niteliğinde.

Adalet, suç ve insan psikolojisinin polisiye ile harmanlanması diyebilirim bu eser için. Türü sevenlerin mutlaka okuması gereken bir eser.

Çırılçıplak heykeller
Nefis rüyalarınız için
Ey önünden geçen ak sakallı kasketli,
Yırtık mıntanından adaleleri gözüken
Dilenci
Sana önce
Şiirlerin tadını
Aşkların tadını
Kitaplardan tattırmalıyım
Resimlerden duyurmalıyım. resimlerden...

Şu oğlan çocuğuna bak
Fırça sallıyor
Kokmuş manifaturacının ayağına
Dörtyüzbin tekliğinden
On kuruş verecek

Seni satmam çocuğum 
Dörtyüzbin tekliğe,
Ne güzel kaşların var
Ne güzel bileklerin
Hele ne ellerin var, ne ellerin.

Yok
Yok... meydanlarda bağırmalıyım.
Bu küçük
Güllerin buram buram tüttüğü
Anadolu şehri kahvesinde
Kiraz mevsiminin
Sevişme vakti olduğunu.

Baygınlık getiren şiirler
Kiraz mevsimi, kiraz
Küfelerle dolu pazar.
Zambaklar geçiriyor bir kadın.
Bir kadın bir bakraç yoğurt götürüyor
Sallıyor boyacı çocuğu fırçasını
Belediye kahvesinde hâlâ o eski, o yalancı
O biçimsiz bizans şarkısı.

Sana nasıl bulsam, nasıl bilsem,
Nasıl etsem nasıl yapsam da 
Meydanlarda bağırsam
Sokak başlarında sazımı çalsam
Anlatsam şu kiraz mevsiminin 
Para kazanmak mevsimi değil
Sevişme vakti olduğunu...

Bir kere duyursam hele güzelliğini, tadını,
Sonra oturup hüngür hüngür ağlasam
Boş geçirdiğim, bağırmadığım sustuğum günlere
Mezarımda bu güzel, uzun kaşlı boyacı çocuğunun
Oğlu bir şiir okusa
Karacaoğlan'dan
Orhan Veli'den
Yunus'tan, Yunus'tan..."

"Hayat planladığımız şekilde ilerlemez, Pamuk. Bazı şeyler en can yakıcı şekilde yüze çarpmadan kabullenilmeli."

İlk kitaba oranla askeri unsurlar daha fazla mevcuttu, özellikle Gökçen'in gördüğü görüntülerin yürekleri dağıtacak boyutta olduğu düşünüldüğünde... Bilinmesi ayrı yakarken, görmek ise yüreklerde zor kapanacak derin yaraların haberisidir. Kitabın bu kısımlarını yazarın detaylıca işlemesi ve karakterlerin ruhunda kalanları incelikle aktarması okuyucunun kurgunun içerisinde daha da adapte olmasına yardımcı olmuş.

Aynı zamanda yazarın kaleminin de geliştiği kurgunun içerisinde kendisini belli ediyor. Bu seriye başlayacaksınız mutlaka ilk eseri okumanız gerekiyor, ana hatlar ve geçmişin kendisi o eserde mevcut. Direkt bu kitapla başlarsanız olayların gidişatını anlamanız pek mümkün değil. 

Yazarın bu seride sadece Gökçen ve Murathan'ın dışında diğer yan karakterlerin de hikayesini sunmasını ilk kitapta olduğu gibi bu kitabında da sevdim. Olay bütünlüğünü koruyup kurguya kolayca adım atılmasına olanak sağlamış.

Geride Kalanlar'ın yıllar sonra bir araya gelmesini de bu eserde şahit oluyoruz, geçmişin yakıcı kırıntısı ise kırgınlığın soğuk sesinde belli ediyor, özellikle Aslıhan için. O kısımları okurken beklemek ve sevdiğin bir kişinin yarattığı yaranın derinliği yıllar sonra bile unutulamayacak boyutta olduğunu kanıtlar nitelikteydi. 

"Sevgi hareket ister.Kanıt ister.Kendine tutunacak bir dal ister.Seviyorsan sevdiğin de seni sevsin istersin.Bırakalım şimdi saçma aşk masallarını.Karşılık görmeden kimse kimseyi sonsuza kadar sevmez.Bir çiçek büyüyecek ise sulanmalı. Yoksa ne kadar direnirse dirensin solar,ölür.Bir bebek serpilecekse beslenmeli . Yoksa hayata tutunmadan ölür.Beslenmeyen her can, her duygu ölür.Tutunacak dal vermezsen en büyük aşk bile direnemez. Yok olur."

Seri ile ilgili bilinmesi gereken bir konu da bana göre +16 yaş içi uygun, bunun bilinciyle okunması gerekmektedir. Birçok duyguyu hissedileceği bu seriyi eğer askeri kurgu seviyorsanız inceleyebilirsiniz.

Loresima Gökçen Unutulan Çiçekler Kitap Yorumu